Khi Bố còn thơ

[gấu trúc]

27 - Bố chơi bóng bàn

Khi Bố còn bé, một trò chơi mới đã được sáng chế ra. Nó được gọi là bóng bàn. Bây giờ kể ra cũng có nhiều trẻ con chơi bóng bàn đấy. Nhưng thuở ấy thì tất cả trẻ con ở mọi trường, mọi lớp, mọi sân trường đều chơi môn bóng đó. Chúng chơi trên bàn, trên ghế dài, trên những dương cầm lớn, và trên sàn. Chúng chơi từ sáng đến tối. Vài đứa thậm chí còn chơi ban đêm. Và nhiều đứa quên rằng ngoài bóng bàn ra, cõi đời này còn có cái khác nữa. Mỗi ngày đều có những cuộc đấu bóng bàn tại trường Bố. Lớp này đấu với lớp kia. Rồi những cầu thủ vô địch của mỗi lớp đấu với nhau để tranh giải vô địch trường. Rồi những vô địch trường đấu với nhau và người thắng là vô địch quận. Rồi có cuộc đấu vô địch thành phố. Rồi Matxcơva và Lêningrat đấu với nhau.

Mọi chuyện này làm Bố kinh ngạc. Dùng những mái chèo đưa quả bóng trắng nhỏ nhảy lui nhảy tới, chỉ có vậy sao mà hấp dẫn đến thế nhỉ? Bố không hiểu được.

- Không phải mái chèo đâu, vợt đấy, - lũ trẻ nói.

- Cái gì? Tớ vẫn không thể hiểu.

- Tại sao cậu không thử chơi xem sao?

- Chả có gì thú!

- Sẽ thú!

- Sẽ không thú!

- Tại sao cậu không thử chơi xem?

- Tớ không muốn.

Cuộc đàm thoại này được lặp lại nhiều lần. Và tự nhiên, vào một ngày đẹp trời, Bố kiếm một cái vợt bóng bàn và đứng vào chỗ của mình ở một phía của bàn.

Thế là hết!

Tôi nói “một ngày đẹp trời”, nhưng chỉ “đẹp trời” với Bố thôi, còn ông bà thì luôn luôn xem đó là một trong những ngày u ám nhất đời mình. Và chung qui cũng vì Bố quá say mê bóng bàn. Thoạt tiên, Bố không biết làm sao để đánh trúng bóng. Rồi, Bố học cách đánh trúng bóng, nhưng nó không dội trên bàn. Sau cùng, khi Bố tìm được cách đánh trúng bóng và nó dội sang bên kia bàn, Bố thực sự thích thú với trò chơi này. Bố phát hiện ra rằng có nhiều cách khác nhau để đánh trúng quả bóng: bạn có thể chặt nó, hoặc xoáy nó. Khi bóng được đánh bằng cách đó, nó sẽ bay vào một trong các góc. Một đấu thủ cừ sẽ làm cho bóng dội xuống phần bất lợi nhất phía bàn của đối thủ. Bố bắt đầu nghĩ rằng bóng bàn là một trò chơi tuyệt diệu. Nhưng rồi Bố nghĩ rằng bóng bàn là một trò chơi hấp dẫn nhất trên đời. Bố bỏ đọc sách, ngưng làm bài về nhà. Bố đến trường chỉ vì một lý do duy nhất là chơi trò chơi ưa thích của Bố. Bố bắt đầu chơi càng ngày càng hay, nhưng điểm số của các môn học trở nên càng ngày càng xấu.

Cô giáo gọi riêng Bố ra và nói chuyện với Bố dăm bảy lượt. Cô giải thích rằng cái gì cũng có giới hạn của nó. Cô thậm chí nhắc Bố nhớ đến câu ngạn ngữ: “Giờ nào việc ấy”.

Bố không tranh cãi. Tranh cãi thì có ích gì? Làm thế nào làm cho cô giáo hiều rằng, đối với riêng Bố, thì bóng bàn là thứ lao động chính của đời Bố, trong khi tất cả mọi thứ khác chỉ là giải trí mà thôi!

Bố chơi bóng nhiều hơn bất cứ đứa bạn nào trong lớp. Bố đã có thể thắng nhiều đứa trong bọn chúng. Vào ngày Bố đoạt giải ba tại trường, cô giáo nói:

- Cô muốn nói chuyện với bố mẹ em. Tình hình không thể tiếp tục như thế này.

Cô viết cho ông bà nội một lá thư. Nhưng ông bà không bao giờ nhận được thư ấy. Bố đã tự mình kéo nó ra khỏi hộp thư, đọc xong và xé tan ra. Lá thư quá khủng khiếp đến nỗi Bố xé tan ra thành trăm mảnh nhỏ. Rồi cô giáo gửi cho bà nội một lá thư khác. Nội dung còn xấu hơn lá thư trước. Bởi thế Bố xé thành những mảnh nhỏ hơn nữa.

Bố xấu hổ phải nói về chuyện ấy, nhưng đúng là như thế. Cô giáo rất ngạc nhiên vì ông bà nội đã không đến trường để gặp cô. Ngay khi cô sắp viết lá thư thứ ba thì Bố thắng luôn tay vợt vô địch trường. Sau đó, Bố quyết định rằng không còn gì để làm trong trường nữa. Và bởi thế, Bố ngưng hẳn việc đi tới trường. Sáng sớm Bố sẽ giả bộ như đang đi học. Nhưng trong cặp chẳng có sách vở gì cả. Thay vào đó, dù chỉ có hai cái vợt bóng bàn, một cái lưới và ba quả bóng. Và một bánh xăng-uých, dùng thay bữa trưa. Suốt ngày Bố chơi bóng bàn. Bây giờ Bố có nhiều bạn mới, tất cả đều say mê bóng bàn như điếu đổ. Bố biết mặt tất cả các nhà vô địch Matxcơva. Anh em Fankêvich chào đón Bố như kẻ ngang hàng. Bây giờ Bố đã là một thành viên của đội Thiếu niên. Bố đã thua trận đầu tiên của mình. Bố…

Nhưng ở thời điểm này, cô giáo – vì không nhận được hồi âm các lá thư và không thấy Bố tại trường - đã đến nhà thăm Bố. Nhưng Bố vắng nhà. Dù thế, ông bà thì có nhà. Khi ông bà phát hiện ra bao lâu nay con trai mình không đến trường mà đang để hết thời gian vào việc đập chan chát quả bóng trắng nhỏ, cả hai đều sửng sốt. Ông bà chắc mẩm rằng Bố đã phát khùng rồi. Dù sao đi nữa, ông bà chưa từng biết chơi bóng bàn, nên giấu vợt và bóng rồi đưa Bố đến một bác sĩ. Không phải là một bác sĩ xoàng xĩnh đâu nhé, mà là một giáo sư, đã suốt đời chữa bệnh cho những người mất trí. Tuy nhiên, ông ta cũng chưa từng chơi bóng bàn. Ông không hiểu tại sao Bố có thể bỏ học vì nó. Nhưng Bố thì không hiểu tại sao ông ấy lại hỏi Bố những câu hỏi kỳ cục như:

- Các bạn ở trường có đánh cháu không? Cháu ngủ có ngon không? Buổi sáng cháu có bị nhức đầu không? Buổi tối? Có bao giờ bị lên cơn không? Có bị ngất không?

Và Bố trả lời “không” trứơc những câu hỏi này. Rồi vị giáo sư hỏi tiếp:

- Cháu có mến trường học không? Có mến cô giáo không? Ở trường cháu có bạn không? Bạn trai? Bạn gái?
Và Bố trả lời “có” trước tất cả những câu hỏi này. Rồi vị giáo sư nói:

- Có bạn gái nào cháu mến hơn những bạn gái khác không?

Bố tức giận và nói:

- Thưa giáo sư, tại sao giáo sư lại muốn biết những điều này? Cháu bỏ học vì bóng bàn. Tất cả những câu hỏi của giáo sư chẳng ăn nhập với cái gì cả?

- Được rồi. Vậy bây giờ cháu dự định làm gì?

- Chơi bóng bàn ạ! Bố trả lời không chút lưỡng lự.

- Cháu có biết mọi sự sẽ kết thúc như thế nào không? Có bao giờ cháu nghĩ đến điều ấy?

- Dạ, chắc chắn là có, - Bố nói - đội bóng bàn của tụi cháu sẽ đoạt giải Matxcơva.

- Tôi hỏi nghiêm túc đấy! Vị giáo sư hét to.

- Cháu cũng vậy!

Rồi vị giáo sư nhún vai. Ông ta pha một vài giọt thuốc vào một ly nước và bảo Bố uống.

- Cháu không muốn uống. Cháu không bệnh.

- Nhưng tôi bệnh, - giáo sư nói; và chính ông đã uống ly thuốc đó. Rồi ông nói thêm, thầm thì:

- Nếu tôi thuyết phục bố mẹ cháu để cháu chơi cho hết mùa, cháu có hứa mùa thu sẽ trở lại trường không?

- Dạ hứa, ạ- Bố nói.

Rồi giáo sư cho mời ông bà. Ông ta nói:

- Cậu bé hoàn toàn khoẻ mạnh. Cứ để cho cậu ta chơi. Dù sao thì cậu ta đã bỏ mất gần cả học kỳ rồi.

Và ông uống thêm thuốc.

Thế là ông bà đưa Bố về. Đội bóng bàn của Bố không đoạt giải nhất, nhưng cũng đoạt giải nhì. Rồi Bố nhận thấy bóng bàn không phải là việc quan trọng nhất trên đời. Thậm chí Bố bắt đầu nhớ trường, nhớ lớp. Bố thích thú trở lại trường vào mùa thu và sau cùng hoàn tất chương trình học. Nhiều năm trôi qua, cái vợt cũ vẫn nằm trên nóc tủ buýp-phê. Ông bà rùng mình mỗi khi nhìn thấy nó. Nhưng Bố nhìn nó trìu mến. Chắc chắn, bỏ trường để chơi bóng bàn là điều dại dột. Mọi người cười khi nghe chuyện này. Bố cũng vậy. Mặc dầu thế, Bố nghĩ bóng bàn vẫn là một trò chơi tốt. Bố sẽ viết về nó một ngày nào đó.

Khi Bố thấy rằng con gái ông đang bắt đầu chơi bóng bàn, ông trở nên vô cùng kinh hãi. Nhưng ông thở phào nhẹ nhõm khi thấy cô ta không bỏ học, dù cô ta thực sự trở thành đấu thủ vô địch trường.

Rồi thì Bố hiểu nỗi khổ tâm của ông bà và Bố giấu cái vợt của mình vào góc xa của tủ bưyp–phê. Nhưng đôi khi ông lấy nó ra và hồi tưởng lại những ngày xưa, “một thủa của bóng bàn”.