Xin thương xót con (Suy niệm Tin Mừng Chúa Nhật 30 Mùa Thường Niên năm C)
XIN THƯƠNG XÓT CON
Chúa Nhật 30 Thường Niên năm C : Lc 18, 9-14
1. Thiên Chúa đứng về phía người khiêm nhu
Trong bài đọc thứ nhất, sách Huấn Ca nhấn mạnh: “Chúa nhậm lời kêu xin của kẻ nghèo hèn” (Hc 35,12-14.16-18). Xuyên suốt lịch sử cứu độ, Thiên Chúa luôn đứng về phía người bé nhỏ, yếu đuối và khiêm tốn. Trong Tân Ước, Đức Giêsu đến không để khen ngợi người công chính tự mãn, nhưng để tìm và cứu kẻ lầm lạc. Thánh Phêrô đã quả quyết: “Thiên Chúa chống lại kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường.” (1 Pr 5,5)
Khiêm nhường vì thế không chỉ là một đức tính luân lý, mà là căn tính của người được cứu. Người “nghèo hèn” trong Kinh Thánh không chỉ là người thiếu thốn vật chất, mà là người biết mình cần đến Chúa, sẵn sàng mở lòng để đón nhận lòng thương xót.
2. Hai người cầu nguyện – Hai thế giới nội tâm
Với ý hướng trên, Đức Giêsu đưa ra một dụ ngôn thật sống động về hai người lên đền thờ cầu nguyện. Người Pharisêu được coi là mẫu mực đạo đức, đứng thẳng và cầu nguyện rằng: “Lạy Chúa, con tạ ơn Chúa vì con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia.” Sau khi trình bày cho Chúa thấy đời sống tốt lành của mình, ông còn cho Chúa thấy sự đạo đức của mình: “Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười thu nhập của con”.
Lời cầu nguyện của ông xem ra rất đẹp, nhưng ẩn chứa một sự lệch hướng sâu xa. Đức Giêsu kết luận: người này ra về mà không được nên công chính. Vì sao? Thưa vì ông lên Đền Thờ không để gặp Chúa, mà để khoe khoang công trạng và thành tích của mình. Ông thưa chuyện với Chúa nhưng thực ra là ông đang độc thoại với mình. Ông “tạ ơn Chúa” nhưng thực ra muốn Chúa “biết ơn ông”. Cái tôi của ông quá lớn, đến nỗi Chúa không còn chỗ trong tâm hồn. Sự sai lầm ấy khiến ông từ một người công chính trở thành kẻ bất chính, như lời Đức Giêsu: “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống.” (Lc 18,14)
Ngược lại, người thu thuế chẳng có gì để khoe. Anh đứng đằng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, vừa đấm ngực vừa thưa rằng: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi”. Không lý luận, không biện minh, chỉ một tấm lòng tan nát và khiêm nhu – và chính nơi đó Thiên Chúa ngự xuống. Anh được nên công chính, vì nhận ra mình cần được cứu. Sự chân thành và lòng khiêm nhường khiến người thu thuế từ một kẻ bất chính trở thành người công chính. Như lời Đức Giêsu đã phán: “Còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên."
Quả thật, "Một người tội lỗi ý thức thân phận tội lỗi của mình còn tốt hơn một vị thánh ý thức mình là thánh" (Yiddish).
3. Nguy cơ lớn nhất: Ảo tưởng về sự thánh thiện
Điều nguy hiểm nhất trong đời sống thiêng liêng không phải là tội lỗi, mà là ảo tưởng về sự thánh thiện của mình. Khi tự cho mình là “người tốt hơn người khác”, ta vô tình dựng lên bức tường ngăn cách giữa ta với Thiên Chúa và tha nhân.
Điểm yếu nhất của con người là lòng kiêu hãnh. Không lạ gì mà sự thật bị bóp méo và những gì tốt lành cũng bị biến dạng. Người kiêu hãnh biến tôn giáo thành sân khấu cho cái tôi, lấy Chúa làm bình phong, và lấy người khác làm bệ đỡ cho sự tự mãn. Vì thấy đời sống mình quá đầy đủ, nên Thiên Chúa trở thành thừa.
Thật ra, tội lỗi hay công đức đều có thể làm ta khép lại hoặc mở ra. Điều quan trọng là ta có nhận ra mình luôn cần đến Chúa hay không. Một người tội lỗi biết mình cần ơn tha thứ còn gần Chúa hơn một vị thánh tưởng mình chẳng cần ơn nào nữa. Điều đó cho ta một xác tín sâu xa rằng: Cầu nguyện không phải để chứng tỏ công trạng, mà để đặt mình trong chân lý: tôi yếu đuối, tôi cần Chúa.
4. Lời cảnh tỉnh giữa thời đại hôm nay
Thế giới hôm nay là thời của “cái tôi phình to” – nơi ai cũng muốn chứng tỏ mình, trên mạng xã hội lẫn ngoài đời. Người ta phô diễn bản thân, tìm kiếm “like” và “share”, nhưng lại quên nhìn vào nội tâm. Chúa Giêsu mời ta trở về với sự thật của lòng mình. Lời Ngài là tiếng chuông thức tỉnh: Ta cầu nguyện để tìm Chúa hay để khẳng định chính mình? Ta có thực sự biết ơn, hay chỉ kể công? Ta có nhận ra mình cần được cứu, hay chỉ thấy mình hơn kẻ khác?
Người khiêm tốn nhận ra mình là kẻ tội lỗi, nhưng không tuyệt vọng. Họ tin rằng: “Khi tôi yếu, chính là lúc tôi mạnh” (2 Cr 12,10), vì quyền năng của Chúa được biểu lộ nơi sự yếu đuối của con người.
Đức Giêsu, Đấng “hiền lành và khiêm nhường trong lòng”, chính là mẫu gương tuyệt hảo của sự khiêm hạ. Ai bước theo Ngài, không thể đi con đường nào khác ngoài con đường ấy. Khiêm tốn là khởi đầu của tình yêu, của sự hiệp thông và của ơn cứu độ.
Hôm nay, mỗi người chúng ta hãy cùng thưa lên với lòng thống hối và tin tưởng: “Lạy Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi.” Lời cầu ấy tuy đơn sơ, nhưng chứa đựng cả một hành trình hoán cải và tự do nội tâm, nơi con người để cho Chúa chiếm trọn trái tim mình.
Cầu nguyện
Lạy Chúa!
Xem ra con đây dễ tự hào,
cũng do bản tính thích làm cao,
cho rằng chỉ mình là độc đáo,
nhưng rồi thực tế chẳng ra sao.
Cũng giống như người Pha-ri-sêu,
cứ tưởng mình là người đạo đức,
khi làm được một ít việc lành,
thấy mình tốt hơn người bên cạnh.
Có thể anh ta là người tốt,
nhưng vì kiêu căng và ngạo mạn,
nên bao công đức cũng tiêu tan,
cuối cùng lại còn mang thêm tội.
Con có làm được điều gì đó,
cũng chỉ là nhờ ơn Chúa thôi,
giống như dụng cụ trong tay chủ,
thành vô dụng nếu không được dùng.
Con biết mình cát bụi mọn hèn,
thân con như sỏi đá ươn hèn,
nếu con có gì đáng tự hào,
thì niềm tự hào là chính Chúa,
Đấng đã khai mở cuộc đời con.
Cho con canh tân lại chính mình,
bớt đi những thói xấu hư hèn,
giảm đi những điều gây hư hại,
loại trừ những thứ khiến hư thân,
một đời yêu Chúa và tha nhân. Amen.
Lm. Thái Nguyên
