Bài thơ "Đêm mưa buồn" của Hồng Bính là một khúc bi ca về nỗi đau mất mát và tình yêu vĩnh cửu, được thể hiện qua khung cảnh mưa đêm buồn thảm và những hoài niệm về người đã khuất. Tác giả khắc họa sự cô đơn, mất mát khi "em" ra đi vì căn bệnh hiểm nghèo, nhưng tình yêu và kỷ niệm vẫn còn mãi, được tác giả gửi gắm qua hình ảnh mưa và những lời ru ngọt ngào dành cho người yêu đã khuất.

1. Bối cảnh và tâm trạng

Khung cảnh mưa đêm: Cơn mưa trong bài thơ không chỉ là một yếu tố thời tiết mà còn là biểu tượng của nỗi buồn, sự cô đơn và những mất mát.

Mạch cảm xúc: Bài thơ bắt đầu bằng sự bàng hoàng khi nhận tin người yêu trọng bệnh, rồi dần chuyển sang nỗi nhớ thương da diết, và cuối cùng là sự chấp nhận bi thương, gửi gắm tình yêu thương qua những lời ru cuối cùng.

2. Phân tích các hình ảnh và thi pháp

Hình ảnh "mưa": Mưa là hình ảnh chủ đạo, gắn liền với giọt nước mắt, nỗi buồn và sự chia ly.

Hình ảnh "em": Dù đã ra đi, "em" vẫn hiện hữu trong tâm trí người con trai qua những hồi ức, "dáng em lướt nhẹ", "nụ cười buồn".

Giọng điệu: Giọng thơ trầm buồn, day dứt, thể hiện sự xót xa, nuối tiếc trước một tình yêu vội vàng, dang dở.

Biện pháp nghệ thuật:

Ẩn dụ: Tình yêu "vội vàng chốt lại", "lá đã đổ vội vàng", "mùa thu về rũ chết" là những ẩn dụ cho một tình yêu không trọn vẹn, một cái chết đột ngột.

Nhân hóa: "Mưa chập chờn", "gió đung đưa" giúp làm sống động không gian, tăng thêm nỗi buồn cho bức tranh thơ.

3. Ý nghĩa của bài thơ

Sự vĩnh cửu của tình yêu: Dù "em" đã ra đi, tình yêu và kỷ niệm của hai người vẫn còn mãi trong tim người con trai.
Khát vọng tìm lại bình yên: Nỗi đau mất mát khiến người con trai tìm về quá khứ để tìm lại những kỷ niệm xưa, nhưng "mưa chập chờn" lại dẫn anh quay về thực tại bi thương.

Chấp nhận sự thật: Cuối bài thơ là lời chấp nhận đầy bi thương và tình yêu vô bờ bến. Anh gửi gắm em lời ru ngọt ngào, để em an nghỉ và anh mang phần còn lại.

Kết luận
"Đêm mưa buồn" là một bài thơ buồn man mác, giàu cảm xúc về tình yêu và sự mất mát. Bài thơ gây ấn tượng mạnh mẽ bởi những hình ảnh giàu sức gợi, lời thơ chân thành và giọng điệu trầm buồn, day dứt, khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau, sự cô đơn và tình yêu vĩnh cửu của tác giả.