Thuở nhỏ, nhà thầy Mạnh Tử gần nghĩa địa, thấy người đào, chôn, lăn khóc, về nhà cũng bắt chước đào, chôn, lăn khóc. Bà mẹ thấy thế nghĩ: " Chỗ này không phải chỗ con ta ở được". Nói rồi dọn nhà ra gần chợ.
Thầy Mạnh Tử ở gần chợ, thấy người ta buôn bán điên đảo, về nhà cũng bắt chước nô nghịch buôn bán điên đảo. Bà mẹ thấy thế lại nghĩ: " Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được". Nói rồi dọn nhà đến ở cạnh trường học.
Thầy Mạnh Tử ở gần trường học, thấy trẻ đua nhau học tập lễ phép, cắp sách vở, về nhà cũng bắt chước học tập lễ phép, cắp sách vở. Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói: "Chỗ này là chỗ con ta ở được đây".
Một hôm, thầy Mạnh Tử thấy nhà hàng xóm giết lợn, về hỏi mẹ:
- Người ta giết lợn làm gì thế?
Bà mẹ nói đùa rằng:
- Để cho con ăn đấy.
Nói xong, bà nghĩ lại, hối hận rằng: " Ta nói lỡ lời. Con ta thơ ấu, trí thức chưa mở mang mà ta nối dối nó thì hóa ra ta dạy nó nói dối hay sao?"
Rồi bà đi mua thịt lợn đem về cho con ăn thật.
Lại 1 hôm thầy Mạnh Tử đang đi học, bỏ học về nhà chơi. Bà mẹ đang ngồi dệt cửi trông thấy liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung mà nói rằng:
_ Con đang đi học, mà bỏ học, thì cũng như ta đang dệt tấm vải này mà cắt đứt đi vậy.
Từ hôm đó, thầy Mạnh Tử học tập rất chuyên cần. Rồi về sau thành 1 bậc đại hiền.
(Liệt Nữ Truyện)
Lời bàn:
Mẹ thầy Mạnh Tử thực biết dạy con. Mấy lần dọn nhà là hiểu cái lẽ: gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. Lỡ nói đùa phải mua thịt cho con ăn, thế là hiểu cái lẽ: chớ nên nói dối trẻ. Thấy con bỏ học mà cầm dao cắt đứt tấm vải làm thí dụ, cũng là hiểu cái lẽ: học hành cốt phải chuyên cần. Cũng như ấm nước đang đun mà rút hết củi ra sau lại bỏ củi vào thì mãi cũng không sôi được.
Người mẹ là thầy giáo thứ nhất của trẻ, có trách nhiệm giáo dục gia đình rất lớn, không kém gì người cha.
Trả lời với trích dẫn